Insulinoodporność to zaburzenie, które obniża wrażliwość organizmu na działanie insuliny wpływającej na poziom cukru w organizmie. To niebezpieczna przypadłość, ponieważ nieleczona może doprowadzić do cukrzycy typu II oraz wielu chorób. W grupie ryzyka wystąpienia schorzenia znajdują się osoby otyłe. Jakie są przyczyny, objawy i jak przebiega leczenie insulinoodpornośći?
Insulinoodporność – czym dokładnie jest?
Spis treści:
Instulinoodporność często jest ukrytym schorzeniem, ponieważ obniża wrażliwość organizmu na działanie insuliny, pomimo że poziom tego hormonu w organizmie jest w normie lub lekko podwyższony. To powoduje, że organizm niewłaściwie odczytuje poziom insuliny i uznaje, że jest za niski. W związku z tym zaczyna produkować coraz większe ilości tego hormonu, co z czasem może wywołać cukrzycę typu II lub choroby układu krążenia. Insulinoodporność najczęściej nie jest osobną chorobą, lecz wchodzi w skład zespołu metabolicznego, czyli kilku powiązanych ze sobą zaburzeń. Należą do nich m.in.: otyłość i nadciśnienie tętnicze. U osób z insulinoodpornością, często występuje podwyższony poziom insuliny przy prawidłowym stężeniu glukozy.
Insulinoodporność – przyczyny i typy
Insulinoodporność może mieć wiele przyczyn i jedną z ich są geny. W takim przypadku organizm produkuje zmutowaną insulinę, czyli o wadliwej budowie. Inną przyczyną jest wysokie stężenie hormonów działających przeciwstawnie do insuliny. Należą do nich:
- kortyzol
- akromegalia, czyli hormon wzrostu
- hormony tarczycy
- androgeny
- parathormon (występuje przy nadmiernej nadczynność przytarczyc)
- glukagon
W grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia insulinoodporności znajdują się osoby otyłe, ponieważ nadmiar tkanki tłuszczowej obniża wrażliwość organizmu na insulinę. Tłuszcz sprzyja produkcji hormonów, które działają przeciwstawnie do insuliny lub osłabiają jej działanie. Poza tym wydziela bezpośrednio do krwi nadmiar wolnych kwasów tłuszczowych (WKT), wskutek czego organizm zaczyna czerpać z nich energię zamiast z glukozy. To powoduje, że glukoza nie jest wykorzystywana, a jej poziom wzrasta. Żeby przywrócić jej prawidłowe stężenie, organizm zaczyna produkować więcej insuliny. Do najważniejszych czynników ryzyka wystąpienia insulinoodporności należą:
- wiek
- otyłość brzuszna (zwłaszcza u mężczyzn)
- brak aktywności fizycznej
- przyjmowanie leków diabetogennych (m.in. antykoncepcyjnych)
- nadmiar kalorii w diecie
- ciąża
- papierosy i alkohol
Insulinoodporność – objawy
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że cierpi na insulinoodporność. Objawy mogą być różne, w zależności od stopnia zaawansowania. Do głównych symptomów należą:
- zaburzenia metabolizmu
- wysoki poziom cholesterolu
- podwyższone stężenie trójglicerydów
- podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi
- otyłość typu androidalnego
- przewlekłe nadciśnienie tętnicze
Insulinoodporność – diagnoza
Insulinoodporność diagnozowana jest na kilka sposobów:
Doustny test obciążenia glukozą – w trakcie badania podaje się pacjentowi odpowiednią dawkę glukozy, a następnie obserwuje reakcję organizmu, która obejmuje: prędkość wydzielania insuliny, prędkość wyregulowania poziomu cukru we krwi, szybkość wchłaniania glukozy do tkanek.
Metoda HOMA (Homeostatic Model Assessment) – polega na pobraniu próbki krwi, w której sprawdza się poziom insuliny i glikozy oraz wylicza wskaźnik insulinoodporności.
Metoda klamry metabolicznej – polega na podaniu pacjentowi glukozy i insuliny za pomocą kroplówki. Insulina podawana jest w stałej dawce, a glukoza w zmiennej. Metoda pozwala wykryć niską wrażliwość organizmu na działanie insuliny.
Insulinoodporność – leczenie
Wielu pacjentów zmaga się z problemem, którym jest insulinoodporność. Leczenie polega na wyeliminowaniu przyczyny. Jeżeli zaburzenie spowodowane jest przyjmowaniem leków, to lekarz zamienia je na inne. W przypadku nadmiaru hormonów, które działają przeciwstawnie, leczenie polega na obniżeniu ich stężenia. Kluczową rolę w leczeniu insulinooporności pełni redukcja tkanki tłuszczowej. Ważnym czynnikiem jest dieta o odpowiedniej ilości kalorii.
W przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza, aby jak najprędzej rozpocząć leczenie schorzenia.
