Skurcze mięśni mogą być bardzo bolesne, gdy pojedyncze mięśnie samoistnie z ogromną siłą pozostają napięte nawet ponad minutę. Okresowe skurcze mięśni najczęściej nie są objawem choroby. Jednak często powracające, mogą świadczyć o ukrytych dolegliwościach. Jakie są przyczyny i jak pozbyć się bolesnych skurczów mięśni?
Czym są skurcze mięśni?
Spis treści:
Skurcz mięśnia to fizjologiczna reakcja organizmu. Mimowolne kurcze, które pojawiają się często, mogą być jednak oznaką problemów z niedoborem witamin lub innych poważniejszych chorób. Skurcze mięśni gładkich mogą trwać od kilku sekund nawet do minuty, najczęściej pojawiają się w nocy. Odczuwamy wtedy nieprzyjemne mrowienie i skurcze, które warto delikatnie rozmasowywać. Odwodnienie, napięcie mięśni lub po prostu utrzymywanie jednej pozycji przez dłuższy czas może powodować skurcze mięśni. Jednak w wielu przypadkach przyczyna nie jest znana. Chociaż większość skurczów mięśni jest nieszkodliwa, niektóre mogą być związane z poważniejszą chorobą.
Rodzaje skurczów mięśni
Rodzaje skurczów możemy podzielić na kilka grup ze względu na przyczynę występowania bólu:
- skurcze izometryczne – pojawiają się, kiedy utrzymujemy ciało ciągle w jednej pozycji,
- skurcze auksotoniczne – uaktywniają się w wyniku nadmiernej aktywności fizycznej, takiej jak bieganie czy chodzenie. Dzieli się je na skurcze koncentracyjne, które zwiększają napięcie mięśni i kurczą je. Drugi rodzaj to skurcze ekscentryczne, podczas ich wzrasta napięcie mięśnia i jego długość się zwiększa, rozciąga.
- skurcze izotoniczne – powstają poprzez ruch mięśniowy
Drugi podział dotyczy zachowania mięśni do skurczu – dzielimy je na:
- skurcze pojedyncze- po skurczu, pojawia się pełny rozkurcz mięśnia,
- skurcz tężcowy niezupełny – to fizjologiczny rodzaj skurczu, odbywa się w przypadku każdego mięśnia. Polega na niepełnym rozkurczu.
- skurcz tężcowy zupełny – to rodzaju skurczu, podczas którego brak jest jakiegokolwiek rozkurczu, panuje ciągłe spięcie
Skurcze mięśni mają również różne typy, istotne są one głównie podczas uprawiania sportów, kiedy zależy nam na wzroście siły, czy masy mięśniowej.
- skurcze izometryczne- charakteryzują się taką samą długością oraz napięciem mięśnia przez cały czas. W tym przypadku wzrost siły nastąpi tylko wtedy, gdy podczas ćwiczeń jest utrzymywany taki sam kąt zgięcia.
- skurcze izotoniczne – wyróżniają się tym iż napięcie jest nadal takie samo, lecz długość mięśnia się zmienia,
- skurcze izokinetyczne- w przypadku tego rodzaju zmienia się napięcie i długość mięśnia.
Skurcze – skąd się biorą?
Skurcz mięśnia może mieć kilka podłoży, w zależności od stanu fizycznego osoby. Dlatego tak istotne jest badanie się oraz regularne wizyty u lekarzy. Warto mieć na uwadze, że skurcze często są pochodną poważniejszych chorób, takich jak miażdżyca czy żylaki. Nie można bagatelizować objawów, gdyż nieleczone schorzenie może mieć poważne skutki zdrowotne.
Skurcze mięśni: przyczyny neurologiczne?
Przyczyny powstania skurczy mogą mieć podłoże neurologiczne. Wynika to głównie z niedoborów witamin i elementów potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Nadmierna utrata sodu i płynów ustrojowych inicjuje uwalnianie się sygnałów w komórkach nerwowych, co prowadzi do nagłych skurczów mięśnia. Wapń również odpowiada za przekazywanie impulsów nerwowych w organizmie, jego brak tworzy mimowolne kurcze.
Drgawki to choroba neurologiczna, podczas której pojawiają się skurcze mięśni szkieletowych. Spowodowane są zaburzeniami mózgu, nieprawidłowymi wyładowaniami w komórce nerwowej. Najczęściej pojawiają się wtedy skurcze dłoni, twarzy, a nawet ramion. Drgawki mogą mieć dwa rodzaje:
- skurcze kloniczne – czyli klasyczne skurcze mięśni, o różnym natężeniu oraz długości trwania. Pojawiają się najczęściej w okolicach twarzy i palców.
- skurcze toniczne- czyli nieprzerwane, długotrwałe napięcia mięśni.
Nieleczone tego typu schorzenie może mieć wiele poważnych skutków, warto nie lekceważyć objawów i zgłaszać się od razu do specjalisty.
Choroby i leki powodujące skurcze mięśni
Mimowolne skurcze mięśni mogą pojawić się wraz z innymi chorobami lub w wyniku przyjmowania leków. Osoby zmagające się z zaburzeniami hormonalnymi, schorzeniami tarczycy odnotowują częstsze skurcze mięśni. Dodatkowo specjaliści obserwują podatność na tę dolegliwość u pacjentów z niewydolnością nerek, cukrzycą, a nawet stwardnieniem rozsianym. Warto regularnie się badać, by wykluczyć wszelkie ewentualności.
Podczas zatrucia czy biegunki organizm ludzki jest osłabiony i mogą pojawić się bolesne skurcze.
Dodatkowo w trakcie przyjmowania leków moczopędnych i przeczyszczających jesteśmy narażeni na napięcia mięśniowe.
Niedostateczne ukrwienie tętnic żylnych, czy ich zwężenie nie dostarcza krwi do nóg co może powodować skurczowy ból nóg i stóp podczas ćwiczeń. Te skurcze zwykle ustępują wkrótce po zakończeniu ćwiczeń.
Ucisk nerwów kręgosłupa (zwężenie lędźwi) może również powodować skurczowy ból nóg. Chodzenie w lekko zgiętej pozycji na przykład podczas popychania wózka przed sobą może złagodzić lub opóźnić wystąpienie objawów.
Zbyt mała ilość potasu, wapnia lub magnezu w diecie może powodować skurcze nóg. Diuretyki, leki często przepisywane na nadciśnienie również mogą na to wpływać.
Skurcze mięśni – gdzie najczęściej występują?
Mimowolne skurcze mięśni występują w każdej części ciała. Wszystko zależy od rodzaju aktywności, jaką prowadzimy i stylu życia. Niektórzy całe życie borykają się ze skurczem w stopie, inni natomiast walczą z górnymi partiami ciała. Tyczy się to często osób prowadzących siedzący tryb życia, ciągle napięcie w okolicach odcinka szyjnego może powodować skurcze szyi. Warto regularnie masować te miejsca oraz stosować maści rozluźniające. Pracownicy fabryk czy kierowcę, który przez cały dzień pracują rękami, skarżą się na skurcze dłoni. Mimo to najczęściej pojawiają jednak skurcze nóg, stojący tryb życia wpływa na pogarszający się stan dolnej partii ciała u wielu osób. Rzadziej mamy do czynienia ze skurczami mięśni brzucha, mimo to takich objaw nie można bagatelizować, gdyż bóle w okolicy brzucha mogą mieć wiele poważniejszych skutków. Dotyczyć to może uszkodzeń w okolicach jelit czy podejrzenia wyrostka robaczkowego.
Skurcze w nocy
Nocne skurcze w nogach znacząco wpływają na komfort życia wielu ludzi. Budzenie się nad ranem, dziwne uczucie odrętwiałych stóp dotyka coraz większą liczbę społeczeństwa. Wszystko za sprawą siedzącego trybu życia. Spędzania wielu godzin przy biurku, powoduje nienaturalny skręt mięśni i tworzy napięcie, które przeobraża się w mechanizm skurczu mięśnia. Dodatkowo nadmierne przemęczenie organizmu również może przyczynić się do zwiększonej wrażliwości i powstanie napięć mięśniowych. Zła dieta oraz odwodnienie to pierwsze rzeczy, na które każdy powinien najpierw zwrócić uwagę. Od tego zależy nasze zdrowie i ogólna kondycja organizmu. Warto dbać o siebie, aby potem nie musi walczyć z nocnymi skurczami, które wybudzają ze snu i wpływają na bezsenność.
Co na skurcze? Jak zapobiegać ich występowaniu?
Uczucie mrowienia w ciele, kurcze mięśniowe można niwelować. Wystarczy wprowadzić do życia kilka nawyków, które uchronią nasze mięśnie i ciało. W przypadku skurczy łydek u kobiet warto zrezygnować z noszenia obcasów, które przyczyniają się do zbędnego napięcia mięśniowego w tej okolicy. Nadmierne przegrzanie organizmu, również wpływa negatywnie na funkcjonowanie impulsów. Dlatego częste chodzenie do solarium czy opalanie ciała może nie być wskazane.
Osoby zmagające się z otyłością odnotowały częstsze skurcze łydek, wszystko w wyniku przeciążenia stawów. Dodatkowo nadmierne spożycie kofeiny zdecydowanie nie pomoże w walce ze skurczami. Kawa wypłukuje magnez, który powoduje tego typu schorzenia. Na sam koniec warto zwracać uwagę na ubrania, jakie nosimy, obcisłe spodnie to kolejny powód tworzenia się skurczu łydki i nie tylko.
Unikaj odwodnienia. Pij codziennie dużo płynów. Płyny pomagają mięśniom kurczyć się i rozluźniać oraz utrzymywać komórki mięśniowe w lepszym stanie. Podczas ćwiczeń uzupełniaj płyny w regularnych odstępach czasu i kontynuuj picie wody lub innych płynów po zakończeniu. Rozciągnij mięśnie. Rozciągaj się przed i po użyciu dowolnego mięśnia przez dłuższy czas. Jeśli masz tendencję do skurczów nóg w nocy, rozciągnij się przed snem. Lekkie ćwiczenia, takie jak jazda na rowerze stacjonarnym przez kilka minut przed snem, również mogą pomóc w zapobieganiu skurczom podczas snu.
Jak leczyć skurcze mięśni?
Skurcz mięśnia można złagodzić poprzez rozmasowanie napiętego miejsca, warto maksymalnie naciągnąć mięsień w celu rozruszania komórek. Niestety tego typu zabiegi są dość bolesne, mimo to dają najszybsze rezultaty. W zaawansowanych przypadkach lub kiedy skala bólu jest zbyt trudna do zniesienia, można sięgnąć po leki na skurcze, czyli środki uspokajające lub rozluźniające. Jeśli mamy tendencję do częstych, bolesnych skurczów starajmy się unikać stojącej pracy, ograniczając tym powstanie zbędnego napięcia mięśniowego. Często osoby trenujące mają z tym problem. Dlatego, gdy po intensywnej aktywności fizycznej pojawiają się skurcze, warto zrobić sobie kilka dni przerwy, spacerować dużo i odpoczywać. Obserwacja swojego ciała to bardzo istotny krok, o którym większość z nas jednak zapomina.
Domowe sposoby na skurcze nóg
Sposobów na poradzenie sobie ze skurczami mięśni jest wiele, jeśli nie chcemy sięgać po silne leki, warto zainteresować się profilaktyką tego typu schorzenia. Badacze uważają, że częste skurcze nie muszą mieć tylko powiązania z mięśniami, wedle niektórych duży wpływ na tego typu działania odgrywają nasze neurony. Dlatego regulacja impulsów nerwowych może być kluczowa w eliminowaniu bolesnych skurczy mięśni. Pomocne w tym mogą być ostre przyprawy i produkty spożywcze, które wpływają na nasz układ nerwowy. Pradawny sposób na skurcze polegał na jedzeniu dużej ilości musztardy, która zawiera kwas octowy. Składnik ten wpływa na rozluźnienie napiętych mięśni. Niektórzy stosują również musztardę jako maść na bolące miejsca.
Przy częstych skurczach mięśni warto przyjrzeć się dokładnie swojej diecie i ewentualnie wzbogacić ją o niezbędne makro i mikro elementy. Wielu lekarzy powtarza, że magnez pomaga na skurcze. Dlatego też można spożywać więcej orzechów i gorzkiej czekolady, te produkty posiadają dużą ilość magnezu i potasu. Dodatkowo banany, fasola i kasza gryczana będą wskazane przy tego typu dolegliwościach. Ograniczyć trzeba jednak picie kawy, która w dużych ilościach wypłukuje magnez z organizmu, alkohol i energetyki również.
W przypadku skurczu w łydce najlepszym sposobem jest pociągnięcie za palce stóp w górę i rozmasowanie bolącego miejsca. Ciepłe okłady oraz rozluźniające kąpiele dają również zauważalne efekty. Domowe sposoby na mimowolne skurcze mięśni mogą okazać się bardzo pomocne, warto każdemu przetestować je i wybrać najodpowiedniejszy dla siebie. Jeśli mimo to ból nie znika, a częstotliwość wzrasta, warto skierować się do lekarza pierwszego kontaktu lub fizjoterapeuty.
Skurcze to nagłe mimowolne napięcia mięśniowe, które charakteryzują się silnym bólem. Najczęściej pojawiają się w nocy, wybudzają ze snu i na chwilę uniemożliwiają jakikolwiek ruch. Skurcze w stopie czy mocne napięcia łydek, towarzyszą wielu ludziom, zwłaszcza w wyniku ciężkiej pracy fizycznej, lub uprawiania sportów. W większości przypadków nie powodują poważniejszych schorzeń, ale mimo to warto wszelkie poważniejsze objawy przedyskutować z lekarzem. Dodatkowo wspomagać się można domowymi sposobami, profilaktyką oraz stosowaniem odpowiedniej diety, bogatej w mikroelementy.
